Jak wybór prezydenta wpływa na gospodarkę, politykę i finanse państw?
Wybór prezydenta to nie tylko decyzja polityczna — to także wybór, który może mieć głęboki wpływ na gospodarkę, politykę i finanse kraju. Historia pokazuje, że nieuczciwi lub niekompetentni liderzy potrafią doprowadzić do poważnych kryzysów ekonomicznych, wzrostu długu publicznego i destabilizacji politycznej. Poniżej przyjrzymy się kilku przykładom z różnych krajów, w tym z Polski, które ilustrują te zależności.
Ukraina: Viktor Janukowycz (2010–2014)
Prezydentura Janukowycza charakteryzowała się korupcją i brakiem przejrzystości. W 2014 roku ukraińskie PKB spadło o 6,6%, a inflacja osiągnęła 24,9% . Dług publiczny wzrósł do 40% PKB, a kraj pogrążył się w kryzysie politycznym i gospodarczym.
- Jako prezydent Ukrainy, Yanukovych zbudował system silnie zależny od oligarchii, a jego administrację cechowało systemowe złodziejstwo („mafia państwowa”).
- Odwrotne reformy rynkowe i nieprzejrzyste umowy z Rosją (m.in. gazowe) odstraszały inwestorów zagranicznych.
- Protesty Euromajdanu (2013) zakończyły się jego obaleniem, a kraj wpadł w kryzys polityczny i finansowy – kurs hrywny się załamał, gospodarka weszła w recesję.
Włochy: Silvio Berlusconi (1994–2011)
Berlusconi unikał niepopularnych reform i był uwikłany w liczne skandale korupcyjne. W 2011 roku dług publiczny Włoch osiągnął 120% PKB, a wzrost gospodarczy był jednym z najniższych w strefie euro. Włochy pod jego rządami popadły w długookresową stagnację gospodarczą, a inwestorzy tracili zaufanie do rządu ze względu na unikanie reform strukturalnych i wysoką niestabilność polityczną. Fakty:
- W czasie rządów Berlusconiego Włochy miały jedne z najniższych wskaźników wzrostu gospodarczego w strefie euro.
- Jego populistyczna polityka i unikanie niepopularnych reform (np. rynku pracy i emerytur) skutkowały stagnacją gospodarczą.
- Dodatkowo, jego liczne skandale korupcyjne i procesy sądowe obniżały wiarygodność Włoch na arenie międzynarodowej – w kulminacyjnym momencie kryzysu zadłużenia (2011) rynek obligacji włoskich był bliski załamania.
.jpg)
Wenezuela: Nicolás Maduro (2013–obecnie)
Maduro kontynuował politykę populistyczną, prowadząc do hiperinflacji i załamania gospodarki. Inflacja osiągnęła 130 060% w 2018 roku, a PKB skurczyło się o ponad 80% w ciągu dekady .
- Po objęciu władzy po Hugo Chávezie, Maduro kontynuował populistyczną politykę dotacji i drukowania pieniędzy.
- Doprowadziło to do hiperinflacji (sięgającej milionów procent rocznie), upadku produkcji i exodusu milionów obywateli.
- Gospodarka Wenezueli skurczyła się o ponad 80% w ciągu dekady – przykład ekstremalnego negatywnego wpływu niekompetentnej i skorumpowanej władzy.
Wielka Brytania: Boris Johnson (2019–2022)
Brexit i nieprzewidywalna polityka Johnsona doprowadziły do spadku zaufania inwestorów. W 2020 roku deficyt budżetowy wyniósł 12,8% PKB, a inflacja przekroczyła 10% w 2022 roku .
- Choć był wybierany demokratycznie, Johnson był oskarżany o manipulowanie opinią publiczną (m.in. kampania brexitowa).
- Niewiarygodność i chaos legislacyjny w czasie pandemii i negocjacji brexitu przyczyniły się do spadku zaufania rynków finansowych do rządu.
- Funt szterling i ratingi inwestycyjne Wielkiej Brytanii traciły na wartości, a klimat dla inwestorów się pogorszył.
%20(1).jpg)
USA: Donald Trump (2017–2021)
Trump obiecywał redukcję długu, ale w rzeczywistości dług publiczny wzrósł o 39%, osiągając 27,75 biliona dolarów . Jego polityka protekcjonistyczna i wojny handlowe zwiększyły niepewność na rynkach.
- Trump prowadził politykę silnie protekcjonistyczną, m.in. nakładając cła na Chiny i inne kraje, co wywołało globalne napięcia handlowe.
- Choć w krótkim okresie gospodarka USA rosła, długofalowo jego polityka podkopała wiarę w stabilność instytucji (m.in. atak na niezależność Fed i sądownictwa).
- Szturm na Kapitol w styczniu 2021 r. wywołał ogromne zaniepokojenie inwestorów i elit gospodarczych.
Andrzej Duda – Polska (2015–obecnie)
W Polsce w latach 2015–2020 dług publiczny wzrósł z 45,6% do 57,1% PKB. W 2020 roku, w wyniku pandemii i zwiększonych wydatków publicznych, deficyt budżetowy osiągnął 6,9% PKB, a inflacja wzrosła do 3,4% .
- Duda firmował kontrowersyjne reformy sądownictwa, które zdaniem wielu instytucji (w tym TSUE) naruszały zasadę trójpodziału władzy i niezależność sądów.
- Jego podpisy pod ustawami ograniczającymi rolę Trybunału Konstytucyjnego, KRS i Sądu Najwyższego spowodowały uruchomienie art. 7 przez Komisję Europejską.
- Klimat inwestycyjny w Polsce pozostawał relatywnie stabilny, jednak napięcia z UE, ograniczanie wolności mediów publicznych i spór o praworządność wpływały negatywnie na postrzeganie Polski przez międzynarodowe instytucje i inwestorów.
-
Inflacja w Polsce po pandemii COVID-19 i wojnie w Ukrainie osiągnęła dwucyfrowe poziomy (ponad 17% w 2022 r.), co w połączeniu z rosnącym zadłużeniem publicznym budziło obawy ekonomistów o przegrzanie gospodarki.
Idź na wybory i wybierz mądrze
Wybory prezydenckie to coś więcej niż polityczna deklaracja — to decyzja, która może mieć wpływ na gospodarkę, nasze pieniądze, a nawet codzienne bezpieczeństwo. Nieuczciwi lub niekompetentni liderzy potrafią wytrącić państwo z równowagi, ale świadomy wybór obywateli może być początkiem dobrej zmiany. Dlatego weź udział w wyborach i głosuj zgodnie z własnym sercem i rozumem. Twój głos ma znaczenie – nie tylko dla kraju, ale i dla Twojej przyszłości.
Redaktor Janusz z dlugi.info